Boyutu yaklaşık 2 ila 30 mm arasında olan küçücük bir parça bütün dünyada otomotiv endüstrisini felç etmiş durumda. Evet yanlış duymadınız bir minik çip trilyon dolarlık endüstrisi durma noktasına getirdi.
GEÇEN yıl pandemiyle birlikte başlayan çip tedarikindeki sıkıntı aslında çoğunlukla otomotiv ve tüketici elektroniği sektörlerinde değişen arz ve talep dengesi ile ortaya çıktı. Pandemi sırasında kapanmalara bağlı üretim bantlarını durduran otomotiv sektörünün önemli bir girdi olarak kullandığı çipler, talebin hızla arttığı tüketici elektroniği sektörüne, yani mobil telefonlara, diz üstü bilgisayarla ve tabletlere kaydı. İnsanlar evlere kapanıp, iş ve okul online olunca zaten bu kaçınılmazdı.
Ancak otomotiv sektörü Eylül 2020’den itibaren beklenenden hızlı bir toparlanma ile üretime geri dönünce, istediği çipleri bulamamaya başladı.
ÇİP NE İŞE YARIYOR?
Çip dediğimiz aslında, çok küçük bir yarı iletken malzeme üzerine yüksek teknoloji kullanılarak elektronik devrelerin basılması. Bu da araçtaki tüm teknolojik bileşenlerin bilgisayar mantığıyla yönetilmesini sağlıyor. Yani araçtaki teknolojilerin beyni de diyebiliriz.
Geçen yılın sonunda ve bu yılın başında çip krizine bağlı yeni yatırımlar devreye sokulup, mevcut üretim kapasiteleri artsa da, otomotiv sektörünün sıkıntıları yeterli tedariki yapamadığı için artarak devam etti. Tüm dünya otomotiv devleri gibi Türkiye’de de Ford Otosan, Oyak Renault, Tofaş ve son olarak Toyota gibi üreticiler de çip krizinden nasibini aldı ve ara ara fabrikalarda üretimlere ara verdi ve vermeye devam ediyor.
KAYIP 7.1 MİLYONA ÇIKABİLİR
AutoForecast Solutions (AFS) yayınladığı son rapor ise krizin boyutunu net olarak ortaya koyuyor. Raporda, çip krizinden dolayı yaşanan global üretim kaybının şu ana kadar 5.96 milyon adet olduğu ancak bu sayının 7.1 milyon adedi bulabileceği belirtiyor. 2020 yılında toplam otomotiv üretiminin 70 milyon adet civarında olduğu düşünülürse kaybın boyutu daha net anlaşılıyor.
EN BÜYÜK KAYIP ABD’DE
Şu ana kadar üretilmeyen 5.96 milyon adet aracın dağılımına baktığımızda ise 1.95 milyon adedinin Amerika’da, 1.76 milyon adedinin Avrupa’da, 1.22 milyon adedinin ise Çin’de olduğu görülüyor. AFS, bu sayının Amerika’da 2.25 milyon adede, Avrupa’da 2.22 milyon adede Çin’de ise 1.28 milyon adede ulaşmasını bekliyor.
Üreticiler, 2022 öncesi normalleşme beklemezken birkaç ay önce AlixPartners, bu krizin otomotiv sektörüne küresel etkisinin 110 milyar dolara mal olabileceğini açıkladı. Bu aslında şu ana kadar yapılan tahminleri ikiye katlamıştı. Şimdi özellikle Asya’da pandeminin etkilerinin sürmesi, yaşanan fabrika yangınları ve diğer sıkıntılarla bu rakamların artmasından endişe ediliyor.