Firmalarda Kur Riski İçin Neler Yapılmalı

Firmalar kur riskini 1980’ler den bu yana yaşıyor. Sürekli dalgalanma, artış (ağırlıklı tabii ki) veya azalış söz konusu. Her türlü oynamada firmaların sorunları oluşuyor. En zorlayıcısı, gelirlerin TL olmasına rağmen, Yabancı Para (YP) cinsinden borçlanma yapılması.

Ve hızlı bir kur oynaklığında, “kredi karşılığı verilmiş teminatlar” TL bazlı olduğu için, kredi teminatının karşılığının düşük kalması ve finansal kurumun en hızlı şekil de ek teminat talebinde bulunması, 10 milyon dolar krediniz olduğunu durumda, kurda 0,50 TL artış, kredi riskinizi 5 milyon TL arttıracak.

Bireysel krediler YP bazlı olamıyor, ancak şirketler için YP bazlı olma konusunda, bireyseldeki düzen oluşmadı. Bankaların da yurtdışı kaynaklı sendikasyon kredilerinin YP bazlı olduğunu, ve aslında kendi açısından kur riskini müşteriye plase etmek istediğini unutmayalım.

Maalesef üretim sektöründe girdilerin ağırlıklı kısmı YP bazlı ve satışlar TL bazlı olunca, firmanın kur dalgalanmasından etkilenmemesi imkansız.

Ekonomistlerin söylediği gibi ülkemiz maalesef çift paralı bir ekonomi: TL ve USD. Ve ayrıca karşılaşılan bir başka risk konusu ise EUR/USD paritesi. Üretilen ürünün hammaddelerini USD bazlı alıp, satışlarını Avrupa’ ya EUR bazlı yapılınca, parite riski de ciddi bir risk.

Kur riskini elimine etmek için çözüm, finansal sistem tarafından sunulmuş, hedging (korunma) yapmak. Bu konuda ParaKule teknik analiz yazarı Sn. Eray Altıntaş hedging mekanizmasının işleyişi konusunda daha detaylı yazılar yazacak. Biz daha çok riskin şirkette tanımlanması konusuna sadık kalalım.

Öncelikle aldığınız hammadde, ambalaj vb. ürünler için size TL fatura edilse dahi, ödeme gerçekleşince kur farkı faturası kesilmesi ve ödemesinin yapılması gerekiyor. Kısaca bu bedeller de kur riski rakamına dahil edilmeli.

Aslında kur riski konusuna, Mali İşler grubu oldukça aşina. Amacımız mali işler dışındaki disiplinlere de konunun önemini ve neleri içereceğini iletmek.

Kısaca 2 ana konuyu öne çıkartarak tekrar edelim.

İlk olarak, döviz bazlı kredilerinizin teminat yapısı çok önemli ve karşılıksız kalmamalı ya da anlaşma şartları muhakkak finansal kurum ile gözden geçirilmeli. Hızlı kur artış durumunda ne yapılacak sorusu cevaplanmalı.

2. konu ise bir risk yönetim tablosu hazırlamanız. Kurun oynak olduğu sürelerde,  gerekirse her gün yenileyerek üst yönetimin yakın takibinde olmasını sağlamalısınız. Konu sadece mali işlerin gayreti ile çözülebilecek bir konu olmayabilir.

Bu tabloda her türlü döviz bazlı ve/veya dövize bağlı Borç, Alacak, Krediler, Leasing, vb. işlemleri yer almalı. Tabi grup içi başka şirketlere teminat verdiğiniz krediler var ise, bunlar da özellikle belirtilmeli. Bu rakamlar üstünden Duyarlılık Analizlerini yapıp, nasıl önlemler alacağınızı tartışabilirsiniz. Bu risklerinizi düzenli hazırladığınız Nakit Akışları’nda  yer vermeyi unutmayınız.

Bu noktada kur riski için hedging (korunma) ön şart haline geliyor, evet bir maliyet kalemi olması kesinlikle şart. Bunu sigorta gibi düşünün,

Binalarınız için sigorta yaptırırken, kur riskiniz için neden yaptırmıyorsunuz?