Jackson Hole haftası ve sonrası: Merkez bankaları sınanıyor

Para politikaları ve merkez bankacılığı ile ilgilenenlerin merakla beklediği “Jackson Hole Ekonomi Politikaları Sempozyumu” bu yıl 26-28 Ağustos tarihlerinde yapılıyor. Elbette bu yıl da Covid19 pandemisinden dolayı sanal ortamda gerçekleştirilecek. Peki nedir bu toplantının önemi?

Öncelikle toplantı hakkında birkaç bilgi vereyim. “Jackson Hole” ABD’nin Wyoming Eyaleti’ne bağlı bir kasaba. Tüm dünyanın her yıl merakla beklediği toplantıların bu kasabada olmasının da ilginç bir hikayesi var. Kansas FED, 1978 yılından bu yana her yıl düzenli olarak bir ekonomi politikaları sempozyumu gerçekleştiriyor. 1978-1981 yılları arasındaki toplantılar başka lokasyonlarda gerçekleştirilmişken 1982 yılında itibaren toplantılar için tek adres olarak Jackson Hole kasabası belirleniyor. Bunun sebebi de dönemin FED Başkanı Paul Volcker’ın “Madem bizi iki gün boyunca bir otele kapatacaksınız o halde balık tutabileceğimiz doğası iyi olan bir yerde toplanalım” demesi.

NE BEKLİYORUZ?

Jackson Hole toplantılarında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin merkez bankası yöneticileri, hazine bakanları, akademisyenler ve ekonomi basını bir araya geliyor. Toplantılarda küresel ekonomideki cari durum, riskler ve beklentiler ele alınıyor. Böylece oturumlar başta FED olmak üzere merkez bankalarının sürece bakış açısını öğrenebileceğimiz en önemli etkinliklerin başında geliyor.

Toplantının bu yılki konu başlığı “Düzensiz Bir Ekonomide Makroekonomik Politika”. Elbette toplantı konusu ile ilgili sunumlar ve tartışmalardan neler çıkacağı merak konusu ama biz bir süredir Jackson Hole toplantılarında FED’in bundan sonra ne yapacağını öğrenmeye çalışıyoruz. Ancak bu sene işimiz biraz daha kolaylaştı çünkü FED’in son iki toplantısından çıkan sinyaller ve FOMC tutanakları bize öngörüde bulunmak içi yeterli doneleri vermişti.

MERKEZ BANKACILIĞI SINAMASI

FED’in son iki toplantısı bizim FED’in mevcut döneme ilişkin politikalarını öngörmemizi kolaylaştırdığına göre ben biraz daha teknik bir konuyu gündeme getireyim. Her ne kadar bazı merkez bankacılar ve yerleşik iktisadi sistemi sorgusuz sualsiz benimsemiş piyasa aktörleri kızsa da Covid19 pandemisi yerleşik merkez bankacılığı anlayışı için de ciddi sınamaları beraberinde getirdi.

Elbette FED için konuyu anlamak daha kolay çünkü FED’in hali hazırdaki yazılı amaçları bunun için çok uygun. Fakat tek amacı fiyat istikrarı olan ve enflasyon hedeflemesi yapan merkez bankaları için durum daha karışık. Zira pandemi döneminde karşı karşıya kalınan sınamalar pek çok merkez bankasını alışkın olduğu politikaların dışına itti. Her ne kadar enflasyonla mücadele bir kenara bırakılmamış olsa da pek çok gelişmekte olan ülkenin merkez bankasının küresel enflasyonist baskıya rağmen negatif reel faiz verdiğini görüyoruz.

2008 Küresel Finansal Krizi’nden sonra da benzeri şekilde başka konuları uzun uzun tartışmıştık ve ana akım kabullenmelerde değişimin zamanının geldiği konusunda pek çok uzman ikna olmuştu. Ancak işler yoluna girince hepsini unutmuştuk. Umarım bu sefer böyle olmaz.